Niedobory białka: jak wpływają na samopoczucie i sylwetkę

Białko to podstawowy budulec nie tylko mięśni, lecz także wszystkich innych narządów ludzkiego ciała. Jego rola jest niezwykle ważna w kontekście budowy tkanek i komórek, jak również ich odbudowy. Z tego względu niedobory białka mogą mieć znaczący wpływ na pracę całego organizmu – w tym na samopoczucie.

Czym jest białko i jaką pełni funkcję w organizmie?

Białko, a właściwie białka to złożone substancje chemiczne produkowane przez organizmy żywe, zbudowane z aminokwasów połączonych z innymi cząsteczkami. Są one najważniejszym składnikiem strukturalnym każdej komórki ludzkiego ciała. Nie jest to jednak ich jedyna rola. Do tego dochodzi również odbudowywanie tkanek, utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, regulowanie metabolizmu, magazynowanie i transportowanie substancji potrzebnych do działania różnych części ciała czy też dostarczanie dodatkowej ochrony przed chorobami. Można zatem stwierdzić, że białka uczestniczą w niemal każdym procesie realizowanym przez nasze ciała, przez co ich obecność w diecie ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania organizmu.

Część aminokwasów występujących w składzie białek jest wytwarzana samodzielnie przez organizm, jednak większość musi być pozyskiwana wraz z pożywieniem. Mowa przede wszystkim o tzw. białkach pełnowartościowych, które występują głównie w mięsie, nabiale i jajkach. Równie istotne są jednak białka pochodzenia roślinnego, obecne m.in. w roślinach strączkowych i orzechach. Zrównoważona dieta powinna obejmować odpowiednią ilość białek różnego pochodzenia – zapotrzebowanie na te składniki odżywcze jest natomiast zależne od płci, wieku i aktywności fizycznej.

Objawy niedoboru białka

Niedobór białka może objawiać się w różny sposób. Wśród problemów, które pojawiają się przy niedostatecznej ilości tego składnika, można wyróżnić np. słaby stan paznokci czy też łamliwość i wypadanie włosów. Częstym objawem są też trudności z koncentracją i pamięcią. Co więcej, duży apetyt na słone i słodkie przekąski może również sugerować niedobór. Białko charakteryzuje się dużą wartością tzw. indeksu sytości, a zbyt mała ilość tego składnika często prowadzi właśnie do tego typu zachcianek. Kolejnym problemem jest wzrost podatności na choroby i spowolnienie gojenia się ran.

W przypadku dzieci niedobór białka może ponadto skutkować spowolnieniem wzrostu i rozwoju organizmu. Warto przy tym mieć także na uwadze, że białko ma spore znaczenie dla procesów hormonalnych, przez co jego brak może generować problemy również na tym polu. Oprócz tego może występować większe zatrzymywanie wody w organizmie, co skutkuje m.in. obrzękami, szczególnie w obszarze nóg.

Wpływ niedostatecznej ilości białka na samopoczucie

Zbyt mała ilość białka w diecie wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem hipotensji, czyli niskiego ciśnienia krwi. To z kolei dolegliwość, która często prowadzi do szeregu innych problemów wpływających na samopoczucie – od bólu głowy po osłabienie. W niektórych przypadkach hipotensja może nawet powodować omdlenia. Tego typu problemy mają spory wpływ na codzienne funkcjonowanie, co jednocześnie przekłada się na pogorszenie samopoczucia. Nie można przy tym pominąć wpływu braku białka na odczuwanie łaknienia – niedobór tego składnika często prowadzi do pogorszenia jakości diety, co jeszcze bardziej potęguje negatywny wpływ na nastrój.

Niedobór białka a sylwetka

Białko odgrywa bardzo ważną rolę w procesie budowania mięśni, przez co jest niezwykle istotnym składnikiem zwłaszcza dla osób trenujących fizycznie. Warto jednak pamiętać, że również osoby, które nie uprawiają sportu, powinny zadbać o odpowiednią ilość białka w swojej diecie. Jego niedobór może prowadzić nie tylko do wolniejszego wzrostu, lecz także do zaniku masy mięśniowej, co z kolei przekłada się na szereg problemów z pracą organizmu. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do demineralizacji układu kostnego, co może prowadzić do poważnych schorzeń, takich jak osteoporoza.

W większości sytuacji, jeśli dolegliwości związane z niedoborem białka nie są jeszcze zbyt uciążliwe, wystarczająca będzie zmiana diety. Jeśli jednak problemy nie ustępują lub pojawiają się poważne problemy z pracą organizmu, należy zasięgnąć porady lekarza. Niedobór białka może wynikać nie tylko z nieodpowiedniej diety, lecz także z różnych schorzeń, przez co niekiedy potrzebne będzie wykonanie badań w celu identyfikacji przyczyny.